Ta strona korzysta z plików cookies, zgodnie z Polityką Cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na działanie plików cookies, w zakresie zgodnym z bieżącymi ustawieniami Twojej przeglądarki internetowej. Kliknij przycisk "Polityka cookies" aby zapoznać się z jej treścią lub przycisk "Zamknij" aby ta informacja nie pojawiała się więcej.
W trakcie projektu „Spotkania Kultur. Migranci: Ja - Ty - My.” przeprowadziliśmy wywiady antropologiczne z migrantkami z Ukrainy u Białorusi mieszkającymi w Śremie. Przez ponad 7 miesięcy mieliśmy wiele okazji do spontanicznych rozmów, ale pogłębiony wywiad na temat powodów migracji, planów, problemów z asymilacją daje szersze tło i pozwala lepiej zrozumieć ich sytuację.
W naszych działaniach uwzględniliśmy „Apel do badaczy społecznych" z dnia 21 marca 2022, które przygotowały dr hab. Prof. UJ Patrycja Trzeszczyńska oraz dr hab. Prof. UW Anna Horolets (odebrany via Polskie Towarzystwo Ludoznawcze), który publikujemy poniżej.
Dlatego do rozmowy zaprosiliśmy osoby z Ukrainy i Białorusi, które przybyły przed wybuchem wojny w Ukrainie, tj.przed 24 marca 2022.
Podczas rozmów zapytaliśmy o powody migracji, o sytuację rodzinną, o pierwsze doświadczenia w Polsce, o to skąd dowiedziały się o Śremie, jak się tutaj czują. W ramach kampani informacyjno - edukacyjnej:
„Kronika migrantów i migrantek mieszkających w Śremie”
1.Odcinek „Kronika migrantów i migrantek mieszkających w Śremie” - znajomości.
„..Mieszkaliśmy tu dwa lata i nawet ich nie znaliśmy, nie wiedzieliśmy, że to też są Ukraińcy”.
Najbardziej zaskoczyła nas opowieść o tym, że dwie panie z Ukrainy przez ponad dwa lata mieszkają w tym samym bloku, w tej samej klatce, codziennie mówiąc sobie dzień dobry nie wiedziały, że pochodzą z Ukrainy. Panie spotkały się dopiero w ramach projektowych działań i na spotkaniach organizowanych przez Partnera Projektu @Towarzystwo św. Brata Alberta. Takie historie pokazują sens realizacji projektu, jesteśmy wdzięczni za tę historię.
2. Odcinek „Kronika migrantów i migrantek mieszkających w Śremie” - klub pomocowy dla matek.
„...Jeśli chodzi o pomysł stworzenia klubu pomocy dla samotnych matek z małymi dziećmi to jest to wspaniały pomysł. To znaczy, jeśli znaleźć miejsce, w którym możemy zabrać swoje dzieci, a jednocześnie mieć możliwość komunikowania się ze sobą, porozmawiania o niektórych swoich problemach, po prostu wypić filiżankę kawy – to jest bardzo ważne dla wszystkich. Na przykład miałam podobne doświadczenie, wychowując moją najstarszą córkę. Moja przyjaciółka i ja na zmianę opiekowałyśmy się naszymi dziećmi, podczas gdy jedna z nas była w pracy, druga opiekowała się dziećmi. Wychowałam więc córkę z pomocą przyjaciółki, ale zaufałam
jej….”.
Rozmawiając o tym, w jakiej sytuacji są na przykład kobiety - migrantki, które nie dostały przydziału do przedszkola lub żłobka, albo chodzą do pracy na drugą zmianą, a mieszkają same pojawił się pomysł stworzenia dziennej przestrzeni dla kobiet - migrantek.
Przestrzeń dzienna (dom, mieszkanie, lokal) byłoby miejscem, gdzie kobiety mogłyby:
- na wzajem się wspierać, wymieniać pomocą, opieką nad dziećmi,
- przeprowadzić zajęcia edukacyjne lub konsultacje psychologiczne dla dzieci i kobiet,
- wymieniać doświadczeniem, kompetencjami zawodowymi społecznymi, informacjami,
- przygotować posiłek (wiele kobiet z uwagi na sytuację ekonomiczną i rodzinną przygotowuje pierogi, torty etc, które sprzedają).
Przestrzeń byłaby zarządzana, zorganizowana przez migrantki, co pozwoliłoby im na uniezależnienie się, wzmocnienie poczucia sprawczości, godności i możliwości zadbania o siebie osobiście. Działałyby według własnej koncepcji, potrzeb, na własnych warunkach i zgodnie z ich kodeksem wartości.
Ważne jest bycie niezależnym i posiadać poczucie sprawczości, a nie wyłącznie biernego odbiorcy pomocy. Mamy nadzieję, że taka przestrzeń ułatwiłaby adaptację do migranckiej rzeczywistości, zaktywizowała do współpracy z lokalnymi instytucjami, wolonatriuszami na zasadzie współpracy a nie wyłącznie biorcy.
Złożyliśmy projekt do konkursu pod hasłem Kobiety: Ja - Ty - My na realizację takiej przestrzeni w Śremie. Ale może znajdzie się prywatny sponsor, inwestor.
3. Odcinek „Kronika migrantów i migrantek mieszkających w Śremie” - powody migracji.
Od wybuchu wojny w Ukrainie obserwujemy ogromny kryzys i konsekwencje zarówno dla uchodźców i uchodźczyń z Ukrainy, ale również dla osób pochodzących m.in z Białorusi.
Podczas wywiadu z osobą z Białorusi zapytaliśmy o powody migracji. Starajmy się patrzeć osoby uciekające przed reżimem ze zrozumieniem. Cytaty z wywiadów z migrantami i migrantkami ze Śremu:
,,...W związku z sankcjami jesteśmy dyskryminowani, ale my również jesteśmy przeciw reżimowi. Słyszę dużo negatywnych rzeczy, że nie obsługujemy rusko-języcznych. Często na drzwiach takie kartki wiszą. Banki odmawiają Białorusinom kredytów. A przecież jest wielu Białorusinów, którzy pomagają Ukraińcom. Ludzie są skłóceni coraz bardziej….”
„…Im bardziej jestem dorosła tym bardziej i więcej rozumiem. [...] W tym samym czasie dzieją się straszne rzeczy [na Białorusi] … na przykład ludzi znikają po prostu z ulicy, bo coś nie tak powiedział odnośnie władzy i to się dzieje się w XXI wieku! Masz swoją wizję jak powinno wyglądać życie na Białorusi i wtedy zaczynasz się bać za siebie i swoją rodzinę. I im starsza się robisz tym bardziej się boisz bo myślisz o założeniu swojej rodziny i rozumiesz że życie tu nie jest bezpieczne.”
Dziękujemy Tamara Krause- rzecznice społeczności białoruskiej w Śremie za pomoc w przeprowadzeniu wywiadu i tłumaczenie. Dziękujemy również za pomoc w realizacji projektu, Twoją obecność, merytoryczne wsparcie i działania pomocowe dla osób z Ukrainy i Białorusi.
4. Odcinek „Kronika migrantów i migrantek mieszkających w Śremie” - nauka języka.
„…Nie znam zbyt dobrze polskiego, trochę rozumiem, jak mówią wolno, ale sama nie zawsze potrafię odpowiedzieć, np. często wychodzę z dzieckiem na plac zabaw, dzieci i ich rodzice próbują z nami porozumieć się, o coś wtedy pytają, ale niestety jest to trudne, bo ja ich nie rozumiem, a oni nie rozumieją, co chcę im powiedzieć lub odpowiedzieć, dlatego nauka języka polskiego jest dla mnie i dla mojego dziecka bardzo cenna…”
„....Kursy języka polskiego, na które uczęszczam, odbywają się w poniedziałki i są prowadzone przez Tamarę. Myślę, że te kursy są bardzo ważne. Dla mnie osobiście są bardzo ważne, bo jestem tu z dzieckiem. Zamierzam tu zostać na dłużej i dlatego znajomość języka polskiego jest mi potrzebna do porozumiewania się z Polakami i żeby moje dziecko również mogło uczyć się języka polskiego.”
Po 24 lutego 2022 w Bibliotece oraz w Muzeum w Śremie rozpoczęto kursy języka dla dla obcokrajowców - to ważny krok.
5. Odcinek „Kronika migrantów i migrantek mieszkających w Śremie” - spotkania integracyjne.
Podczas wywiadów z migrantkami spytaliśmy, czy wydarzenia spotkania integracyjne są dla nich ważne. Czy działania, które zrealizowano w ramach projektu są istotne m.in.:
- pilotaż Miejsca Integracji Społecznej, w tym 3 spotkania integracyjne, 3 warsztaty językowe pt. „Język w praktyce”, 3 warsztaty artystyczne „Sztuka - język integracji”,
- Konkurs plastyczny pt. „Poznajemy się”,
- Wystawę pokonkursową „Poznajemy się” stacjonarną oraz multimedialną (prezentującą ponad 300 prac)
- warsztaty międzykulturowe „Poznajemy się “ dla szkół szkół podstawowych, (80 dzieci),
- Finał Projektu z wykładem „Laboratorium zmiany. Szkoła kreatywności, odkrywania i współpracy międzynarodowej” oraz rozdaniem nagród konkursowych i „Pochodem Wielu Kultur",
- Eco - happening, podczas którego w Miejskim Parku Ekologicznym w Śremie stworzono Aleję Międzykulturową zasadzając 17 drzew symbolizujących 17 narodowości mieszkajacych w Śremie.
Informacje uzyskane w ramach wywiadów:
,,...Teraz możemy przyjść i porozmawiać ze sobą o naszych problemach, bo teraz wszyscy mamy jeden wspólny problem – to jest wojna i może dlatego łatwiej nam znaleźć wspólny język ze sobą, bo wcześniej jakoś tam nie było takiej możliwości nawet po prostu porozmawiać.[...]. Wierzę, że dzięki tym wydarzeniom, które są tworzone z myślą o integracji, w szczególności Ukraińców, mamy więcej możliwości wzajemnej pomocy, a to jest bardzo ważne.”
„…(wcześniej) Zbieraliśmy się po prostu ze swoimi znajomymi i szliśmy na spacer lub do kina. Byłam kiedyś w Poznaniu na wycieczce dla obcokrajowców ale to znalazłam przez facebook. Tak oczywiście i jak najwięcej i lepiej jakby to były wielokulturowe spotkania dla wszystkich narodowości.”.
6. Odcinek „Kronika migrantów i migrantek mieszkających w Śremie” - pomoc dla migrantów i migrantek.
Zapytaliśmy, w jaki sposób dotarły do Śremu, jak dowiedziały się o Śremie, jak wyglądała ich organizacja życia. Czy sprawy związane z załatwieniem pobytu w Polsce, znalezieniem pracy, mieszkania były trudne. Rozmowy prowadziliśmy z osobami, które przyjechały przed wojną na Ukrainie (24 lutego 2022).
„…Po powrocie z Ukrainy z dzieckiem zwolnili mnie z pracy i nie było możliwości ponownego szczepienia dziecka, bo nie było ubezpieczenia. Kończyły się nam dokumenty, a gospodarz powiedział nam, gdzie szukać pomocy dla Ukraińców. Dowiedzieliśmy się, że możemy odwiedzić klub Relaks i uzyskać pomoc. Skontaktowałem się z Klubem Pomocy Brata Alberta. Pan Eugeniusz i pani Tamara pomagali w tym klubie z dokumentami."
„..Ze względu na sytuację na Ukrainie wszystkie karty są przedłużane do końca roku, po czym będą musiały zostać odnowione. Kiedy tu przyjechaliśmy, nie było problemów z mieszkaniem. Zadzwoniliśmy pod numer w ogłoszeniu i znaleźliśmy mieszkanie. Teraz są problemy, bo przyjechała moja córka, która ma 24 lata, i nie mogła znaleźć mieszkania."
„…Nie, takich problemów ja i koleżanki nie mamy ale gorzej z wytłumaczeniem na przykład lekarzowi co u ciebie boli i porozmawiać z nim o tym.”
W Śremie od czerwca 2022 działa Klub Integracji Cudzoziemców zorganizowany przez @Towarzystwo Pomocy Potrzebującym im. ŚW. Brata Alberta, które jest Partnerem Fundacji Atqi w projekcie. Opiekunem KIC jest pan Eugeniusz Siczyński który koordynuje działania Klubu organizuje spotkania i jest na każdy telefon.
Spotkania dla wszystkich osób pochodzących z różnych kultur a mieszkających w Śremie odbywają się w każdy ostatni czwartek miesiąca. Kolejne spotkanie odbędzie się 30 czerwca 2022 o g 16 ul. Chłapowskiego 3 w Klubie Relax.
Po wybuchu wojny rozszerzono pomoc dla uchodźców z Ukrainy i dodatkowo Śremie działa:
- Towarzystwo św. Brata Alberta w każdy czwartek Pan Eugeniusz Siczyński pomaga osobom z Ukrainy w znalezieniu pracy, mieszkania, zaopatrzenia. W działania KIC zaangażowane są rzeczniczki społeczności ukraińskiej - Ludmiła Shtynko (Liudmyla Liudmyla) i białoruskiej Tamara Krause. Dzięki współpracy z Towarzystwem i Szkołą nr 5 w Śremie Panie dołączyły do działań projektowych.
- Biuro pomocy Ukrainie w Śremie/ Офіс допомоги Україні в м. Срем, ul. Powstańców Wielkopolskich 4 - w poniedziałki, środy i piątki od godziny 10-12.30. W Biurze wolontariusze i wolontariuszki ze Śremu i Ukrainy służą pomocą w załatwieniu każdej sprawy. Taka pomoc to bezcenne wsparcie, gest przyjaźni i solidarności. Niezwykła mobilizacja ludzi - wolontariuszy i wolontariuszek. Inspirujecie do działania innych i dajecie niesamowity przykład bezinteresownej pomocy!
- Stowarzyszenie Pomocna Dłoń - oferuje pomoc w wielu obszarach w kooperatywie z innymi instytucjami w Śremie - nieustający wzór działania pomocowego
- Biblioteka oferuje darmową poradę prawną,
- Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Stefana Grota Roweckiego 31- udziela wsparcia prawnego, informacyjnego.
—---------------------------
Opis wywiadu antropologicznego - narzędzia badawczego oraz procesu pracy w ramach projektu Spotkania Kultur. Migranci: Ja - Ty - My.
I Wywiad antropologiczny
Wywiad antropologiczny jest narzędziem umożliwiającym zanurzenie się w kulturę badanej osoby, jej środowiska, czy postawionego problemu, dzięki któremu można uzyskać potrzebne informacje.
W działaniu projektowym uwzględniono „Apel do badaczy społecznych" z dnia 21 marca 2022, które przygotowały dr hab. Prof. UJ Patrycja Trzeszczyńska oraz dr hab. Prof. UW Anna Horolets (odebrany via Polskie Towarzystwo Ludoznawcze), w którym czytamy:
„24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła w Ukrainie wojnę, która nadal trwa i niszczy życie milionom Ukrainek i Ukraińców. Wielu z nich musiało opuścić swój kraj, by uciec przed śmiercią. Dotychczas do Polski przybyło 2,114 mln uchodźców i liczba ta stale rośnie. Obserwujemy ogromny kryzys humanitarny, którego konsekwencji dla samych uchodźców i społeczeństwa przyjmującego nie sposób jeszcze przewidzieć.
Podczas gdy tysiące wolontariuszy i wolontariuszek, w tym ze środowisk akademickich, od blisko miesiąca starają się docierać do uchodźców z pomocą, pojawiają się też takie inicjatywy, które budzą nasz sprzeciw. Docierają do nas informacje o tym, że badacze i badaczki społeczne inicjują już projekty mające na celu badanie sytuacji uchodźców lub zbieranie relacji z wojennych doświadczeń naocznych świadków.
Jako antropolożki chciałybyśmy zwrócić się do wszystkich uczonych z apelem, by w swoich przedsięwzięciach badawczych pamiętali o tym, że najwyższą wartością jest godność ludzka oraz że projektując badania zawsze trzeba brać pod uwagę, w jakiej sytuacji znajdują się ludzie, którzy mają w nich uczestniczyć. Doświadczenie wolontariackie podpowiada nam także, że znaczna część uchodźców, uciekających od koszmaru wojny, pozostawiających w Ukrainie swoich bliskich, domy i całe dotychczasowe życie, jest poddana niezwykle silnemu stresowi, nierzadko głębokiej traumie. Osobom w tak dużym kryzysie psychicznym potrzebne jest wieloaspektowe wsparcie, a także profesjonalna pomoc psychologiczna. Pomaganie uciekającym przed wojną powinno być priorytetem także dla badaczy i badaczek społecznych. Apelujemy więc o wstrzymanie się z projektami badawczymi, których podmiotami mieliby być uchodźcy, kierowanie się empatią i zrozumieniem oraz podstawowymi pryncypiami etyki badawczej – by nie szkodzić, nie nadużywać, nie wykorzystywać sytuacji, w jakiej znaleźli się uchodźcy. Wielu z nich zostanie w Polsce na dłużej, wielu ułoży sobie tu życie, pokona kryzys i zacznie nowy rozdział. Z pewnością będzie jeszcze czas na nasze badania."
II. Cele badawcze
Wywiad nawiązuje do problemów, które postawiono w projekcie: integracja, edukacja, środowisko, kultura. Celem wywiadów było poznanie:
Wywiady realizowane na podstawie specjalnie przygotowanego scenariusza.
III. Proces realizacji wywiadu w ramach projektu
Proces realizacji wywiadu odbywał się według schematu:
- nawiązanie kontaktu z grupą mniejszościową,
- pozyskanie osoby do wywiadu,
- przedstawienie założeń projektowych oraz celu przeprowadzenia wywiadu,
- rozmowa podczas, której zawiązana jest umowa i wytłumaczony jest proces realizacji wywiadu,
- umówienie spotkanie, w przyjaznej, bezpiecznej przestrzeni w celu przeprowadzenie wywiadu (Biblioteka, KIC),
- rejestracja dokumentacji video i audio oraz opracowanie dokumentacji, w tym m.in. tłumaczenie, przygotowanie treści jako element kampanii informacyjno - edukacyjnej, publikacja wywiadów.
Wywiady realizowane na podstawie scenariusza.
Wywiady z migrantami przeprowadzono w ramach projektu,,Spotkania Kultur. Migranci: Ja - Ty - My” sfinansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG z Program Aktywni Obywatele - Fundusz Regionalny.
#Aktywni Obywatele Granty
#EEAGrants
#ActiveCitizensFund
#МизВами
#SolidarnizUkrainą
#NiepodleglaUkraina
#StandWithUkraine
#EEAGrants
#ActiveCitizensFund
#etnologiajestdyscypliną
#etnologiauam
#antropologia
#cebam
#spotkaniakulturmigrancijatymy
Fundacja ATQI realizuje misję i projekty pod honorowym patronatem Instytutu Antropologii i Etnologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Działamy na rzecz lokalnych społeczności, dialogu międzypokoleniowego, międzykulturowego w Polsce, Maroku, Nepalu i Zanzibarze. Dokumentujemy kulturę, tradycję i ich wartości. Od 2021 działamy również na rzecz integracji migrantów i migrantkek z lokalnymi społecznościami w Polsce.